Yükleniyor...

Geleneksel Gül Baba Kurban Törenleri

Gül Baba Kofçaz ilçesi, 2013 yılı adrese dayalı nüfus sayımına göre 132 kişilik bir nüfusa sahip Ahmetler köyünde bulunmaktadır. Ahmetler Köyü halkı Bulgaristan’dan şimdiki Ahmetler Köyü’nün bulunduğu yere yakın bir yerde bulunan Mangırlar Bölgesine gelir. Bir müddet sonra oradan Kocayurt Bölgesine geçer ve buradan da bir kısmı Topçular Köyü’ne, bir kısmı da bu günkü Ahmetler Köyü’nün olduğu yere gelir ve köyü kurarlar. Köyün kuruluşu zamanında Ahmet isminde bir zat topluluğun ileri gelenlerinden birisi olduğu için, köyün adı da Ahmetler (halk arasında söylendiği gibi Ahmatlar) olarak anılmış ve halen bu ismi taşımaktadır. Amuca Kabilesini Balkanlara getiren Karaoğlu Abdal Ahmet Babanın da, köy halkı arasında maneviyatının yaşatılması, bu köye bu ismin verilmesinde etken olmuştur.

Köy halkına Amuca Kabilesi denmekte olup, bunun açıklaması da şöyle yapılmıştır.

Orta Asya’dan Anadolu’ya gelirken kaldıkları yerlerde eşkıyalar tarafından ellerindeki mal ve hayvanları zorla alınır gasp edilirmiş. Bu durumdan kurtulmaları için başka bir eşkıya gurubuna para verip yardım istemişler. Belirli bir müddet sonra diğer eşkıya gurubu mallarını ve hayvanlarını almaya karar verdiklerinde içlerinden birisi,

-Şimdi onların Amucası var. Biz onların mallarını ve hayvanlarını bundan böyle alamayız demiş ve bir daha da eşkıya baskınına mahruz kalmamışlar. İşte Amuca Kabilesi denmesinin nedeni bu yaşanılanlarmış.

Amuca kabilesinin yaşadığı yerleşim yerleri de şunlardır. Kırklareli Kofçaz İlçesine bağlı Aşağı Kanara, Yukarı Kanara, Kocatarla, Devletliağaç, Ahlatlı, Karaabalar, Merkez İlçeye bağlı Yörükbayır, Düzorman, Kapaklı, Koruköy, Kızılcıkdere, Karıncak, Babaeski İlçesine bağlı Osmaniye, Lüleburgaz İlçesine bağlı Çeşmekolu, Turgutbey, Umurça, Yenibedir, Yeni Taşlı köyleri ile Tekirdağ İlinde Kılavuzlu ve Arzulu köyleridir.

Gül Babanın buradaki yatırı köy mezarlığının yanında yüksek bir tepede koruluğunun yanındadır. Türbe ortalama 4 m. yükseklikte, 12’gen bir beton yapıdır. 12 köşesine birer atlamalı olarak pencere yapılmıştır. Yani 6 penceresi mevcuttur. Güneye bakan bir de kapısı bulunmaktadır. Türbeye gelen ziyaretçiler sandukaya 3 kez el sürmekte ve nefes okumakta, çıkarken sandukaya arkasını dönmemek için arka arkaya çıkmaktadırlar. Buradaki yatır nazarlama olup, Gül Babanın asıl mezarı Macaristan’ın Budin şehrindeki türbesindedir. Fatih Sultan Mehmet zamanında bazı savaşlara katılmış ve H.948, miladi 11 Eylül 1541 tarihinde Macaristan’ın Budin şehrinde vefat etmiştir. Burada defnedilerek türbe yapılmıştır. Türbenin bu gün ayakta olduğunu Mehmet Serez Tekirdağ’ın yerel gazetesi Yeni İnan’da yayımladığı Macaristan yollarında adlı yazısında belirtmektedir.

Gül Babanın köydeki kuşaktan kuşağa gelen söylencesi şöyledir.

Tahmini 250 veya 300 sene evvel her yer karla kaplı iken, kışın zemheri denilen ayda köye bir ihtiyar gelir. İhtiyarın kucağı kırmızı kırmızı güllerle doludur. Köy halkı dedeye gülleri nereden bulduğunu sorunca, dede cevap olarak şimdiki mezarının olduğu tepeyi gösterir. Halk bu cevaba inanmaz ve koşarak dedenin güllerin bulunduğunu söylediği tepeye giderler. Bir de bakarlar ki tepede güller açmış. Dedenin doğru söylediği anlaşılınca koşarak köye gelirler, bir de baksınlar dede ölmüş. Daha sonra dedeyi güllerin olduğu bu tepeye bu günkü türbenin olduğu yere defnederler. Bu gün her yıl geleneksel olarak Haziran ayında Gül Baba adına kurbanlar kesilir. Bu Geleneksel Gül Baba Kurban Törenine 3, 4 bine yakın misafir çevre köylerden, Tekirdağ’dan ve İstanbul’dan gelip katılırlar. Gelen konuklar beraberinde katkı olsun ve adak yerine gelsin diye kurban da getirirler. Her yıl ortalama 50 ilâ 100 civarında koç türünden kurban kesilmekte ve kesilen kurbanlar türbenin olduğu korulukta topluca yenmektedir. Ahmetler Köyü dedesi Ali Yıldız, Gül Baba hakkında şöyle demektedir.

Gül Baba Türbesi devletin de yardımı ile 1991 yılında yeniden yapılmıştır. Türbenin temeli atılırken rüyalarda görünerek asıl yerini ve bu günkü şeklini belirlemiştir. Bazen ayaklarım dışarıda kaldı, bazen de baş tarafım orada değil, bu yönde diye görünmüş. Trakya’daki mezarlıklarda ölenin baş kısmı batıya, yüzü Kıbleye gelecek şekilde gömüldüğü halde, yatırlarda yön belirsizdir. Gül Baba Türbesinin alt tarafında bir çeşmesi de vardır. Suyu bol ve soğuk olan çeşmenin adına Erenler Pınarı denilmektedir. Pınar ve türbe orman kenarındadır. Gül Babanın bir Bektaşi babası olduğunu Macaristan’da şehit olduğunu tüm köy halkı bilmektedir.

Trakya Alevi-Bektaşileri konusunda araştırmaları bulunan Araştırmacı Refik Engin; Bedri Noyan‘ın yayına hazırladığı Veli Baba Menakıbnamesi ile Türk Dünyası araştırmaları Dergisi’nin 1991 yılı 52.sayısında Dr. Bayram Ürekli’nin Gül Baba ve Veli Babaya ait bir secere yazısında konuyla ilgili geniş açıklamalarda bulunduğunu da söylemektedir.

Her iki kaynakta da doğum yerinin Isparta’nın Senirkent İlçesi’ne bağlı Uluğ Bey köyü olduğu, adının Cafer, lakabının Gül Baba olduğu yazılmaktadır. Ali ve Hüseyin adında iki oğlunun bulunduğu bildirilmektedir. Soy seceresi Hz. Ali’ye çıkmaktadır diye belirttikten sonra Nefes Dergisindeki Gül Baba hakkındaki yazısını bitirmektedir.

Gül Baba Geleneksel Kurbanı 2005 yılında şöyle gerçekleşmiştir.

23 Haziran 2005 Perşembe günü yapılan kurban töreninde 25 adet koyun ve koçtan oluşan kurban ile 50 adet de horoz kesilmiştir. Ziyaretçiler tarafından getirilen pirinç, kuru üzüm, erik, yabani armut gibi meyveler ile tuz şeker ve ekmek gibi yiyeceklerin hepsi bir yerde toplanmakta, karşılıksız hizmet gören kadınlar tarafından cinslerine göre ayrıştırılmakta ve yemek yapmaya hazır hale getirilmektedir. Bu esnada erkekler de kurban kesmekte, kurbanı temizlemekte yemek yapmaya hazır hale getirmektedirler. Diğer ziyaretçiler de ormanlık bölgeye dağılmış, meşe ağaçlarının gölgelerinde birbirleriyle sohbet etmekte, tanıdıklar ve akrabalar hasret gidermektedirler. Yine birkaç erkek tarafından yakılan ateşin korları, yemek ve hoşaf pişirmek için hazırlanmış 15 adet çelik, alüminyum ve bakır kazanların altlarına taşınmakta, ateşi devamlı canlı ve koru bol tutmaktadırlar. Bir kısım kadın da kirlenen kap ve kacakları yıkamaktadır. İyi bir görev dağılımı yapılmış olan bu Geleneksel Gül Baba Kurbanı töreninde bu görevleri yapanlar, ücret almaksızın hizmet gören Ahmetler Köyü ve komşu köylerden gelen gönüllülerdir. Bu yıl etkinliğe katılan ziyaretçi sayısı ortalama 1500 kişi civarında olmuştur. Saatler 17.00’ye yaklaşırken insanlar acıkmış, hizmet görenler yorulmuş, yemekler de güzel güzel kokmaya başlamıştır. Birden bir ses duyulur.

Herkes yemeklerin pişirildiği yere yakın toplansın ve önlerine getirilecek yemekleri beklemeye başlasın. Hiç kimse endişe etmesin, herkese yetecek ve buraya gelemeyen yaşlılarınıza da götüreceğiniz kadar yemek var. Buraya geldiğinizden dolayı Allah sizden razı olsun. Yemekten sonra aramızdan ayrılacak olan misafirlerimize hayırlı yolculuklar diliyoruz.

Herkes yemek pişirilen yere yakın toplanmış, oturmuş ve yemeklerini beklemeye başlarken hizmet gören erkek ve kadınlar yemekleri süratle dağıtmış ve herkes büyük bir zevkle kurban etini yiyip, hoşafını içmiştir. Yemekten sonra da birbirleriyle helalleşip öpüşerek evlerine dönmeye başlamışlardır.

Bu Bölüm İçin Yararlanılan Kişiler ;

AKTAŞ, Hanife: 1944 Ahlatlı Köyü doğumlu. İlkokul mezunu olup, halen Ahlatlı Köyü’nde ikamet etmektedir.

DÖNMEZ, Fatma: 1945 Ahlatlı Köyü doğumlu. İlk üç sınıfı okumuş olup, halen Ahlatlı Köyü’nde ikamet etmektedir.

ENGİN, Refik:1956 Tekirdağ Kılavuzlu Köyü doğumlu olup, halen Kılavuzlu Köyü’nde ikamet etmektedir. (Araştırmacı-Yazar)

HIZLI, Nesibe:1957 Deveçatağı Köyü doğumlu. İlkokul mezunu olup, halen Deveçatağı Köyü’nde ikamet etmektedir.

KAYDUL, Saniye:1952 Ahmetler Köyü doğumlu. İlkokul mezunu olup, halen Ahmetler Köyü’nde ikamet etmektedir. (Köyün aşçısıdır.)

KORKMAZ, Ramazan: 1947 Karaabalar Köyü doğumlu. İlkokul mezunu olup, halen Karaabalar Köyü’nde ikamet etmektedir. (Akçaağaç’tan kepçe, kaşık, oklava yapmaktadır.)

ÜNEL, Kadir: 1956 Ahmetler Köyü doğumlu. İlkokul mezunu olup, halen Ahmetler’de ikamet etmektedir. Köyün muhtarıdır.

YILDIZ, Ahmet:1950 Ahmetler Köyü doğumlu. İlkokul mezunu olup, halen Ahmetler’de ikamet etmektedir.

YILDIZ, Ali:1928 Ahmetler Köyü doğumlu. İlkokul mezunu olup, halen Ahmetler’de ikamet etmektedir.

Bu web sitesi Trakya Kalkınma Ajansının TR/21/13/SOS/O008 no'lu proje desteğiyle hazırlanmıştır.