Maniler

Maniler yazarı bilinmeyen, anlatılmak istenen tema genellikle son iki dizesinde yer alan, konuları aşk, özlem ve ayrılık olan, kafiye düzeni, (a,a,b,a) şeklindeki anonim folklor ürünleridir.

Kırklareli’nde maniler henüz televizyon ve modern ulaşım araçlarının hizmetimize girmediği, 1960 – 70’li yıllardan önceleri uzun kış gecelerinde evlerde düzenlenen gecelerde, kiraz eğlencelerinde genç kızlar ve erkekler tarafından söylenmekte idi. Ayrıca hasat zamanında bir kişinin komşularını mısır soymak, gündöndü (ayçiçeği) çekirdeği çıkarmak, koyun yapağı kırkmak ve yıkamak için yardıma çağırdığında akşam ev sahibi tarafından verilen yemekten sonra da maniler söylenerek eğlenilmekte idi. Bölgemizde eski yıllarda hemen hemen her yerde yapılmakta iken, bu gün özellikle Merkez İlçeye bağlı Erikler Köyünde Hıdrellezde geceden gül ağacının dibine bir çömlek konmakta, bu çömleğe genç kızlar ve kadınlar tarafından düğme, yüzük, küpe gibi kendilerine ait bir süs eşyası atılmakta ve çömlek su ile doldurulmaktadır. Süs eşyası çömleğe atılırken de niyet tutulmaktadır. Niyet çömleği de denilen bu çömleğin ağzı kapatılır ve hıdrellez sabahı çömlek açılarak küçük bir çocuğa çömleğe akşamdan atılan genç kız ve kadınlara ait süs eşyaları birer birer çektirilir. Çömlekten çıkan bir süs eşyasına karşılık mani bilen genç kız ve kadınlardan birisi de mani okur. Okunan mani, çömlekten çekilen süs eşyası kime ait ise ona söylenmiş olur. Her maniden sonra gülüşmeler ve çeşitli yorumlar yapılarak o kişiye takılmalar olur. Ayrıca düğünlerde de genç kızlar tarafından karşılıklı olarak darbuka, tef gibi müzik aletleri çalınarak ta mani söylenmektedir. Kırklareli türkülerinin pek çoğunun yöreye özgü manilerden oluştuğunu da görmekteyiz.

Kırklareli’nde yaygın olarak söylenen pek çok maniden örnek olarak birkaç mani aşağıda belirtilmektedir.

• Al eline kalemi
• Yaz başına geleni
• Bize mi verdi Allah?
• Bu ayrılık derdini.

(Filiz Özçelik- Ahmetçe Köyü)

• Altınlarım bir dizi
• Olacak iki dizi
• Söyle yarim annene
• Eş yapsın ikimizi.

(Fatma Efe-Ertuğrul Köyü)

• Altınımın sarısı
• Beşi birlik yarısı
• Kara sevda çekenler
• Öğretmenler karısı.

(İsmigül Bükülmez-Küçükkarıştıran Köyü)

• Altınlarım çok benim
• Hiç kıymetim yok benim
• Senin gibi serseri
• Yan cebimde çok benim.

(İsmigül Bükülmez-Küçükkarıştıran Köyü)

• Arabada buğdayım
• Sereyim kurutayım
• Ayşe gibi güzeli
• Ben nasıl unutayım.

(Ayşe Özdemir-Sakızköy)

• Ayva gömdüm samana
• Dumana bak dumana
• Şoför yarim var iken
• Gider miyim çobana.

(Azbiye Çetinkaya-Yoğuntaş Köyü)

• Ben gitmem inekliye
• Yoğurdu sinekliye
• Allah kısmet ederse
• Fakülte mektepliye.

(Azbiye Çetinkaya-Yoğuntaş Köyü)

• Bindiğim kırmızı at
• Cebimde altın saat
• Yarime varamadım
• Nasıl olayım rahat.

(İsmigül Bükülmez-Küçükkarıştıran Köyü)

• Çarşıdan aldım kiraz
• Esmer yarim etme naz
• Yeter artık çektiğim
• Hiç olmazsa mektup yaz.

(Azbiye Çetinkaya-Yoğuntaş Köyü)

• Dere boyunda keklik
• Kızlar giyer eteklik
• Kızlara mana bulma
• Erkeklerde eşeklik.

(Azbiye Çetinkaya-Yoğuntaş Köyü)

• Elbise alayım mı?
• Fiyonk bağlatayım mı?
• Karşı köyden yar sevip
• Seni ağlatayım mı?

(Ülbiye Kurtulmuş-Karahalil Kasabası)

• Entarimin pilesi
• Yandandır eklemesi
• Nişan olalım yarim
• Kolaydır beklemesi.

(Ülbiye Kurtulmuş-Karahalil Kasabası)

• Erguvanım sarkarım
• Açılmaya korkarım
• Yarin geldi deseler
• Ölü olsam kalkarım.

(İsmigül Bükülmez-Küçükkarıştıran Köyü)

• Git yarim güle güle
• Hak yazdı bize böyle
• Ne yapalım sevdiğim
• Alın yazımız böyle.

(Ayşe Özdemir-Sakızköy)

• Karşıda kara çocuk
• Saçını tara çocuk
• Benden sana fayda yok
• Dengini ara çocuk.

(Ülbiye Kurtulmuş-Karahalil Kasabası)

• Kırklareli İnece
• Katma kumu kirece
• Sanma seni unuttum
• Rüyamdasın her gece.

(Selda Yesim-Karahalil Kasabası)

• Kızın adı Remziye
• Dikiş verdim terziye
• Akşam üstü gel yarim
• Su yolunda gezmeye.

(İsmigül Bükülmez-Küçükkarıştıran Köyü)

• Leblebi koydum tasa
• Doldurdum basa basa
• Benim yarim çok güzel
• Azıcık boydan kısa.

(Ayşe İkiz-Dereköy)

• Oğlanın adı Hasan
• Tarlası dolu bostan
• Hasan’a giden kızlar
• Giyecek dallı fistan.

(Ülbiye Kurtulmuş- Karahalil Kasabası)

• Pancar aralarına
• Girmem sıralarına
• Kara gözlü yarimi
• Vermem başkalarına

(Selda Yesim-Karahalil Kasabası)

• Pencerede tül perde
• Perdenin ucu yerde
• Elim ayağım titrer
• Yari gördüğüm yerde.

(İsmigül Bükülmez-Küçükkarıştıran Köyü)

• Sorarım yelden seni
• Sevdim ezelden seni
• Gönlüm seçti çıkardı
• Bunca güzelden seni.

(Sevda Yesim-Karahalil Kasabası)

• Şu karşıki bağ bizim
• İçi dolu ak üzüm
• Bana yardan geç derler
• Yar benim iki gözüm.

(Ülbiye Kurtulmuş- Karahalil Kasabası)

• Tencereler tam takır
• Kızın gözleri çakır
• O çakır gözlerine
• Kurban olsun bu fakir.

(Ayşe İkiz-Dereköy)

• Yarin adı Ramadan
• Atladı arabadan
• Biz gelini vermeyiz
• Kaynana oynamadan.

(Ülbiye Kurtulmuş- Karahalil Kasabası)